تعریف های مختلف جنگ روانی
در یک سال اخیراز واژه ی جنگ نرم یا جنگ روانی یا عباراتی نزدیک به این به کرات در برنامه های رادیویی، تلویزیونی و نشریات استفاده شده است.در قسمت امارگیر سایت بارها دیده ام که علاقه مندانی با مراجعه به مطلبی که در خصوص جنگ روانی نوشته ام به دنبال مفهوم روان جنگ روانی بوده اند ، ان مطلب یک تحقیق کلی در این خصوص بود؛ اما بر آن شدم تعریف های گوناگون جنگ روانی را از متفکرین مختلف در یک مقاله گرداوری و جهت استفاده ی عموم در دسترس بگذارم.
در خصوص جنگ روانی پل لاینبرگر معتقد است:
جنگ روانی استفاده از تبلیغات بر ضد دشمن همراه با اقدامات عملی است که دارای ماهیت نظامی، اقتصادی و سیاسی است.
برخی به مجموعه اقدامات غیر نظامی، سیاسی و اقتصادی برای اثر گذاری بر دولت ها و ملیت ها اشاره می کنند و تبلیغات را جز اصلی و اساسی جنگ روانی می دانند؛ اما برخی دیگر معنای جنگ روانی را به فعالیت هایی که به طور مشخص در قلمرو صلاحیت نیروی مسلح قرار دارد، محدود می کنند.
دیوید آیزنهاور؛ جنگ روانی را مترادف با جنگ سرد به کار برده است:
"جنگ روانی یعنی نبرد و نزاعی برای دستیابی به افکار مردم و اراده ی آنها"
جنگ روانی از جمله بدترین سلاحهای جنگی دوران معاصر علیه فکر، اندیشه، عقیده، شجاعت،اطمینان و میل به جنگیدن است. جنگ روانی در عین حال که نوعی دفاع به شمار می رود، حالت هجومی نیز دارد، چرا که در عین تقویت روحیه ی ملت و سربازان خودی به تضعیف روحیه ی دشمن نیز می پردازد. جنگ روانی در واقع نبرد علیه عقل دشمن است نه نبرد برای دربند کشیدن ساختار فیزیکی او.
مارشال مک لوهان عقیده دارد :
"جنگ هایی در آینده رخ خواهد داد که به وسیله ی تسلیحات جنگی نخواهد بود، بلکه این جنگ ها به دلیل تصوراتی خواهد بود که رسانه های جمعی به مردم القا می کنند"
و این دیدگاه یعنی اینکه رسانه ها نقش زیادی در فرایند مفهوم جنگ روانی دارند.
به باور الوین تافلر؛ در بحران های آینده، تاکتیک های اطلاعاتی حرف اول را خواهد زد و این تاکتیک ها چیزی نیست جز "قدرت دستکاری اطلاعات" پیش از آنکه حتی این اطلاعات به رسانه ها برسد.
به نظر می رسد در تعریفی کامل تر، جنگ روانی عبارت است از :
استفاده ی دقیق و طراحی شده از تبلیغات و سایر امکانات به منظور تاثیر گذاری بر افکار، احساسات، تمایلات و رفتار گروههای دوست، دشمن و بی طرف برای دست یابی به اهداف ملی.
و کلام آخر اینکه؛ جنگ نرم، جنگ سرد، انقلاب مخملی و واژه هایی از این دست اندیشه و عقاید گروههای مختلف فکری جوامع هدف را مد نظر داشته تا از راه نفوذ بر اذهان عمومی و افکار توده های جامعه به اهداف از پیش تعیین شده هجوم اورد.
پی نوشت:
1-بخش عمده ی این مقاله ی کوتاه از دست نوشته ی آقای علی جهانبخش(استاد جامعه شناسی) نقل گردیده است، از ایشان بسیار سپاسگزارم.
2- جنگ نرم تنها در حیطه ی نبرد دو ملت نیست، می توان در مواجهه ی احزاب، گروههای فکری ، اقتصادی و سایر حوزه ها نیز رد پای این نوع جنگ را مشاهده نمود، امروزه با پیشرفت تکنولوژی گروههای اقتصادی نیز بسیار از این روش برای رسیدن به اهداف گاه نامشروع خود استفاده می کنند.
