واقعیت
ضعیفی به نام هارپ
شایعه ی
7 ریشتری
امید جوان/ شنبه 7 اردیبهشت 1392
افشین معشوری
زلزله می آید؟ زلزله نمی آید؟ چرا اینقدر پشت سر هم شهرهای
ایران می لرزد؟ اصلا این لرزیدن ها طبیعی نیست! این ها سئوالات و دلمشغولی هایی
است که هرازگاه با لرزیدن زمین، ذهن شهروندان ایرانی را به خود مشغول می کند و هر
کس به فراخور دانش و تحصیلات اش تحلیل و نتیجه گیری می کند؛ اما واقعیت امر چیزی
است که می توان با مطالعه و تامل در اظهار نظر کارشناسان به آن پی برد.
دکتر
مهدی زارع، معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌و‌گو
با ایسنا در پاسخ به اینکه اصولا علت زلزله چیست، می گوید:«ورقه (plate) زمین
ساختی (tectonic) ایران بین ورقه های زمین ساختی اوراسیا و عربی قرار گرفته است.
حرکت ورقه زمین ساختی عربی از جنوب به ورقه ی زمین ساختی ایران فشار می‌آورد و از
آنجا که صفحه ی زمین ساختی ایران در شمال به ورقه ی پایدار توران محدود است، یعنی
نمی تواند بیشتر به سوی شمال جا به جا شود (تا پیشرفت ورقه ی عربی به سوی شمال و
شمال شرق را مستهلک کند) به ناچار خودش دچار تغییر شکل به صورت چین خوردگی و گسلش
می شود. 90 % از تغییر شکل غیر لرزه‌یی است و خوشبختانه فقط 10 درصد آن لرزه‌یی
است. این لرزش ناگهانی و آزاد شدن انرژی جمع شده در یک محل از طریق گسل ها به
زلزله منجر می شود.»
اما
سئوال دیگری که شاید ما ایرانی ها این روزها بیشتر به ان فکر می کنیم و گاه در
محافل عمومی نیز مطرح می کنیم، اینکه چرا مثلا در عربستان کمتر از ایران شاهد بروز
زلزله هستیم، زارع در این خصوص توضیح می دهد:
«مناطقی مانند
عربستان و ورقه ی عربی عمدتا به لحاظ زمین شناختی در وضعیت پایدار هستند؛ بنابراین
در چنین مناطقی با وجود تغییر شکل کمی که رخ می دهد، زلزله های کمی هم می آید، اما
در ایران اینگونه نیست. ضمنا همه جای ایران هم به یک میزان زلزله نمی آید. زلزله
در منطقه ی جنوب ایران -مثلا در شهر بندرعباس- بیش از هر جای دیگر می آید و در شهر
آبادان کمتر از هر جای دیگری! و این به موقعیت این شهر ها در نزدیکی یا دوری از
مناطق و گسلهای فعال در پوسته ی ایران بستگی دارد».
معاون
پژوهشی وفناوری پژوهشگاه زلزله شناسی همچنین وجود پس لرزه ها را طبیعی می داند و
می گوید: « در
مناطقی که زلزله رخ داده است، همچنان امکان وقوع پس لرزه وجود دارد؛ به طوری که پس
از وقوع زلزله های -با بزرگی 7- تا حدود یک سال و زلزله های -با بزرگی 6 ریشتر-،
تا حدود 6 ماه، انتظار رخ دادن پس لرزه وجود دارد و به همین ترتیب هرچه بزرگی
زلزله کمتر باشد، پس لرزه های بعدی در دوره ی زمانی کوتاه تری رخ می دهد».
- از شایعه تا واقعیت
در چند سال اخیر ابتدا در دنیای مجازی، سپس در
میان قشر دانشگاهی جامعه صحبت از پدیده یی است که می گویند تکنولوژی تازه یی است و
قدرت های بزرگ اهداف نظامی، اکولوژیکی و حتی سیاسی شان را با آن هدف قرار می دهند،
فن آوری مورد نظر harp(هارپ) است و عده یی از آن به عنوان
مخرب ترین سلاح آینده نام می برند که می توان حتی حوادثی نظیر سیل، زلزله و هدایت
ابرهای باران زا را ایجاد کرد. مدعیان حتی پا فراتر نهاده و «زلزله ی 2008 سی چوان» و یا «زلزله ی هائیتی»
را به این پدیده مرتبط می کنند. شاید ماجرا از آنجا جدی تر شد که رئيس‌جمهور
سابق ونزوئلا اعلام كرد هنگام وقوع -زمين‌لرزه
ی ويرانگر 7 ريشتري در هائيتي-، آمريكا در حال انجام آزمايش بر روي يك سلاح
تكتونيك براي ايجاد تخريب‌هاي اكولوژيكي بوده است.
چاوز همچنین آمريكا
را در ايجاد زمين‌لرزه ی 7 ريشتري در هائيتي به عنوان بخشي از آزمايش "سلاح
زمين‌ساختي" كه مي‌تواند بلاياي طبيعي ايجاد كند، مقصر مي‌دانست، اومعتقد بود
اين سلاح‌ها مي‌تواند در اوضاع جوي تغييراتي ايجاد كرده و به دنبال آن نيز زمين‌لرزه‌ها
و آتش‌فشان‌هايي را تنها از طريق امواج الكترومغناطيس ايجاد كنند . وی هرگز منبع
خبر را فاش نكرد؛ اما رسانه‌هاي ونزوئلا گزارش كردند كه مي‌توان با پروژه ی تحقيقاتي هارپ (High Frequency Active Auroral
Research Program)
زمين‌لرزه ايجاد کرد.
- هارپ چیست؟
از نظر برخي كارشناسان رد پاي اصلي پروژه هايي چون هارپ را
مي توان در پروژه یي بزرگ تر به نام «روياي مشترك 2020 »، سراغ گرفت . اين پروژه
عنوان برنامه ی مطالعات نظامي و محرمانه ی آمريكا تا سال 2020 است كه هدف اصلي آن،
ساخت سلاح هايي با قدرت تاثير گذاري گسترده است كه موضوع در اختيار گرفتن « دانش
دما » و «كنترل انديشه ی انسان ها» به وسيله ی امواج الكترومغناطيس، هدف اصلي آن
است.
در حال حاضر براي انجام اين پروژه ۱۸۰ برج آنتن آلومنیومی
بر روی زمیني به مساحت 23 هزار متر مربع در آلاسکا نصب شده‌است. این آنتن‌ها امواج
مافوق کوتاه را با ۳٫۶ مگاوات تولید کرده
و به یونوسفر(1) می‌فرستند.
گفتني است تا كنون هیچگونه سند یا
مدرک مستدل علمی درباره ی تاثیرات «هارپ » و ادعاهای مربوطه در مجامع علمی مطرح و
یا منتشر نشده است، به نظر عده یي از كارشناسان، بحث ايجاد زلزله با استفاده از
هارپ از اساس منتفي است، به عقیده ی اين عده هارپ صرفا توانايي اين را دارد كه
گرماي بسيار زيادي را در يك گوشه از زمين ايجاد كند و باعث سوختگي پوسته اي از
زمين شود.
اگر چه آمريكا تا كنون درباره ی استفاده از هارپ به عنوان
يك سلاح، سياست سكوت را در پيش گرفته و اين خبر را تاييد يا تكذيب نمي كند؛ اما به
نظر می رسد هدف اصلي واشنگتن ايجاد "
ابهام " در این خصوص به منظور بالا بردن امنيت ملي اين كشور است، البته دیگر
قدرت بزرگ هم در این میان بیکار ننشسته است، گفته مي شود روسيه نيز تاسيسات مشابه آمريكا را در منطقه ی "«نيژني نووگورود »
دارد، اگرچه دولت روسيه در اين زمينه سكوت
كرده است، اما روزنامه روسي پراودا در سال 2005 در اين باره مدعی شد كه تاسيسات
روسيه حتي قدرتمند تر از تاسيسات آمريكاست .
- نظریات مخالف
با وجود گزارش هاي متعدد درباره پروژه ی هارپ و استفاده از
آن به عنوان يك سلاح كه عموما از سوي فعالان محيط زيست و نيز فعالان چپ در كشورهاي
مختلف دنيا مطرح مي شود، كم نيستند كساني چون « جسي ونتورا »(2) كه پروژه ی
هارپ و خبرسازي درباره ی آن را در قالب تئوري توطئه تحليل مي كنند و معتقدند كه استفاده
از هارپ به عنوان يك سلاح ، تنها ساخته و پرداخته ی ذهن هاي به شدت تخيلي و ضد
آمريكايي است .
دکتر مهدی زارع، معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه زلزله
شناسی و مهندسی زلزله نیز در این زمینه معتقد است:«هارپ یک فناوری مورد استفاده در آمریکای شمالی است؛ اما با این فناوری نمی توان
زلزله های مهمی مانند «زلزله ی بوشهر در 9 آرویل »2013 یا «زلزله ی سراوان در 16
آوریل 2013 » ایجاد کرد. زیرا زلزله ی سراوان در ژرفای 63 کیلومتری رخ داده است و
هیچ بشری تاکنون در هیچ جا نتوانسته پدیده یی طبیعی را در این ژرفا تحریک کند یا
برآن اثر بگذارد. اثر بشر از طریق هارپ یا فناوری های دیگر معمولا بر پدیده هایی
است که در سطح زمین یا نزدیک آن رخ می دهند، این زلزله ها قابل بررسی و مطالعه و
توضیح و تشریح دقیق هستند و نباید در مورد زلزله ها و هیچ پدیده ی دیگری در جهان
واقع به دنبال خیال و شبه علم برویم. وقتی
داده و اندازه گیری و رصد علمی امکان پذیر است، چرا باید به دنبال شبه علم و نظریه
های خیالی باشیم؟»
- سخن پایانی
اگر چه اين موضوع بیشتر به افسانه ها شبیه است؛ اما به یاد
بیاوریم امروزه شاهد پدیده هایی نظیر هواپیما، زیردریایی، تلفن، موبایل، رادیو،
تلویزیون و بسیاری دیگر از فن آوریها هستیم که دو قرن پیش تصور ان هم برای انسان
مضحک به نظر می آمد، اما با گذشت زمان، بشر به چنان ابزاری مسلح شد که امروزه به
وسیله ی امواج از این سوی دنیا با نیمکره یی دیگر مکالمه می کند و پرواز که از
آرزوهای دیرین بشر بود دست یافتنی شد. علی ایحال به نظر می رسد «هارپ» تکنولوژی یی
است که قدرت های بزرگ در حال دست یابی به آن هستند، اگرچه با سیاست سکوت ، شایعه ،
ایجاد رعب و وحشت، بزرگ نمایی می کنند تا به این وسیله بتوانند به منافع ملی شان
خدمت کنند، چیزی که به نظر می رسد شهروندان ایرانی باید کمی بیشتر در این خصوص
تعمق کنند.
پی نوشت ها:
1- یونوسفر(Ionosphere) در بالاترین لایه ی جو قرار دارد. این لایه پرتوهای خطرناک
فرابنفش و پرتو ایکس خورشید را جذب کرده و مانند سقفی از ورود آنها به زمین
جلوگیری می کند تا زندگی بر روی کره ی زمین امکان پذیر باشد. همچنین به دلیل محیط
الکتریکی موجود در یونوسفر از این لایه برای انعکاس امواج رادیوئی به اطراف زمین
استفاده می‌شود. اگر این لایه به هر دلیلی دچار اختلال شود تأثیرات بسیار زیادی بر
روی زمین گذاشته و زیستن را مختل می‌کند.
2- جیمز جرج جانوس (به انگلیسی: James
George Janos) معروف به جسی
ونتورا (به انگلیسی: Jesse Ventura) متولد ۱۹۵۱ مینیاپولیس، فرماندار سابق (۱۹۹۹-۲۰۰۳) مینسوتا است.
منابع:
1- ایسنا
2- عصر ایران
