صنعت«گردشگری
نمک» مستعد سرمایه گذاری
افشین معشوری/ امیدجوان/ شنبه
10 مرداد 94
اماراتی ها در هوای کشنده بیابان پیست اسکی سرپوشیده می سازند. ترکیه مناطق غیرمسکونی یا
کمتر مسکونی شده را با ضرب تبلیغات به مکانی برای جذب گردشگر تبدیل می کند. بیابان
های لاس وگاس، پاکستان، لهستان و گواتمالا
با برنامه ریزی و سرمایه گذاری تبدیل به جاذبه گردشگری می شود، آن گاه سهم ایران
از گردشگران ایرانی و خارجی آن قدر ناچیز است که اصلا قابل گفت و گو نیست.
آمار
آخرین آمارها نشان می دهد از میان تمام کشورهای دنیا، فرانسه با 85 میلیون
گردشگر در سال، امریکا با 70 میلیون و چین با 58 میلیون در رده های اول تا سوم جدول
قرار دارند و البته کشور همسایه-ترکیه- با جهشی بلند در سال های اخیر خود را به مکان
ششم رسانده و عن قریب رده های بالاتر را نیز به خود اختصاص خواهد داد. در بین کشورهای خاور میانه
نیز عربستان، مصر و امارات سه پله اول را به خود اختصاص داده اند و ایران در جایگاه
پنجم ایستاده است اگر چه علی رغم همه «مواهب طبیعی» و آثار باستانی ثبت شده، در
جدول کلی جایگاهی ندارد.
قشم و غار نمکی
بسیاری از ما ایرانی ها جزیره قشم را دیده ایم؛ اما کمتر به
غار نمکدان که در فاصله ۹۰ کیلومتری
این شهر(در ساحل جنوب غربی این جزیره و در بطن گنبد نمکی قشم به ارتفاع 237 متر از
سطح دریا قرار گرفته) سری زده یا بازدید کرده ایم.
یک علاقه مند به گردشگری در
خصوص حضور گردشگران در غار نمکی می گوید:«به ایرانی بودنم
می بالم و به سبب این همه
نعمت و زیبایی طبیعی در وطنم خداوند را شاکرم؛ اما از دست اندرکاران امر محیط زیست
یا سازمان گردشگری خواهش می کنم برای ایجاد امنیت، حفظ و نگهداری این مجموعه ارزشمند
و جذب توریست به این منطقه و جذب سرمایه کاری کنند» که البته او و اغلب کسانی که
دل در گروی طبیعت و جاذبه های طبیعی کشور دارند، می دانند که توریست برای گردش ابتدا
به امکانات رفاهی نیاز دارد، امکاناتی که «اقامتگاه یا هتل» اولین آن است.
هرمز
این گزارش ادای دینی است به یک دلسوز گردشگری ایران که پیش تر در شبکه
های اجتماعی نوشت:«این‌بار اگر گذرتان به جنوب و خلیج فارس افتاد، به‌جای سفر چندباره
به کیش و قشم، هرمز را برای دیدن انتخاب کنید. اگر تحمل کمی سختی کشیدن را داشته باشید،
قطعا پشیمان نخواهید شد.» اما مقصود او از دیدار«هرمز» جاذبه های است که جزیره هرمز
-و شاید نیمی از اقلیم ایران- شاهد آن است و هرگز تاکنون قدم مناسبی برای تبدیل ان
به مناطق قابل اعتنای گردشگری برداشته نشده است.
الهه نمک در هرمز یکی از این جاذبه هاست که به گواه آن ها که رفته
اند، زیبایی کم نظیری را در خود جای داده است و شامل کوهی نمکی با رنگ‌های متنوع و
سطحی است که به زیبایی تراش خورده و از زیر این کوه نمکی، آب در بستری نارنجی‌رنگ جریان
دارد و صدای آن در فضای خالی از هر نوع آلودگی صوتی، بسیار دلنشین است.
این منطقه که تا چند سال پیش برای مسافران چندان شناخته‌شده نبود، مدتی
است که به مورد استقبال علاقه مندان گرفته
است؛ اما از کمترین امکانات رفاهی نیز بی بهره است و اغلب گردشگران ناگزیر
از اسکان و تغذیه در منازل بومی ها هستند که اگر چه سفره سخاوت شان مانند دل شان
دریایی است؛ اما نمی توان کاستی ها را نادیده گرفت و البته با کمی سرمایه گذاری می
توان پای گردشگران خارجی را نیز به هرمز باز کرد.
هتل و اقامتگاه
یک کارشناس بین المللی گردشگری معتقد است:«گردشگر خارجی برای بازدید ابتدا
مکان هایی را هدف گذاری می کند که دارای هتل های مناسبی باشند و کمتر پیش آمده بدون
مطالعه دست به سفر به مناطقی بزنند که از حداقل اقامتگاه ها نیز بی بهره اند.» و این
ابتدایی ترین معضل حضور گردشگران خارجی در ایران است، اگر چه گردشگر مظلوم ایرانی نیز
چندان دل خوشی ندارد؛ اما دیدار از چنین مناطقی
را با جان و دل می پذیرد و گاهی میهمان بعضی از افرادی که با ذوق و سلیقه شخصی امکاناتی
را برای گردشگران فراهم اورده اند، می شوند.
ابتکار برای جذب
گردشگر
روستای گرمه در مجاورت کویر خشک و گرم است. از نقاط دیدنی این روستا تالابی
است که در اثر خشک شدن چشمه این روستا پدید آمده و توسط نخلهای بلند محصور شده اشاره
کرد. نام گرمه با مازیار آل داود عجین شده است . مازیار که متولد تهران و تحصیل
کرده اروپاست، خانه اجدادی اش را به اقامتگاهی زیبا برای کویر دوستان تبدیل کرده است.
او از طریق شرکت اش توریست‌های زیادی را از ایران و اروپا به گرمه آورده
و به دلیل فعالیت‌هایش در شناسایی روستای گرمه به جهانیان و گسترش صنعت گردشگری در
این روستا، کارآفرین نمونه در صنعت گردشگری شد. اما در حالی که برخی از ایرانیان
به سافاری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس می روند، آل داود منزل آبا و اجدادی اش را
برای اسکان بیش از 120 نفر آماده کرده و خبر از شترسواری، دوچرخه‌سواری و اجرای موسیقی
به گردشگران می دهد و با ذکر این نکته که از منازل بومی ها برای اسکان توریست ها
استفاده می کند، می افزاید:« ایجاد
فضاهای گردشگری مشابه، کمپین، توسعه این طرح در مناطقی که جاذبه توریسم دارد، حفظ محیط
زیست و حفظ بافت حیوانی، جانوری و گیاهی منطقه که دچار آسیب شده از اهداف دیگر ما از
انجام این طرح است که نیازمند کمک و همکاری سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی هستیم.»
نظریه کارشناسی
یکی از کاربردهای مهم معادن نمک «صنعت گردشگری نمک» است که در دنیا مرسوم
است و اکنون کشورهایی
مانند پاکستان، لهستان و گواتمالا با ایجاد «طرح گردشگری برپایه نمک» سالانه پذیرای
هزاران گردشگر هستند و نام خود را در دنیا با نمک ماندگار کرده‌اند.
یک کارشناس اقتصادی می‌گوید:«هر منطقه جاذبه‌های خاص خود را دارد و ما
باید از جاذبه‌های کویر و غارهای نمکی استفاده کنیم و با مبلغ کمی سرمایه‌گذاری آن
ها را به قطب گردشگری نمک تبدیل کنیم.»
می گویند:«در استان سمنان سنگی با نام نمک بلوری وجود دارد که شفا بخش
است و با انرژی‌های بسیاری که دارد برای درمان انواع بیماری‌های ریوی، آسم و همچنین
درمان انواع دردهای پا، زانو، مچ و کمردرد موثر است.»
از دیگر پیشنهادهایی که مطرح است، ایجاد «موزه نمک» که می‌تواند بیان‌کننده تاریخچه، فرهنگ و رسوم هر منطقه
باشد. «پارک نمک» و سازه‌های مختلف نمکی مانند هتل‌های کوچک، سونای نمک
برای بیمارانی که از آسم رنج می‌برند و یا تجهیزاتی که از نمک ساخته می‌شود، سایر
مقوله هایی است که نیازمند تامل و تعمق بیشتری است و می تواند توجه سرمایه گذاران
را به خود جلب کند.
جاذبه های طبیعی ایران تشنه سرمایه گذاری
دکتر محمدابراهیم عفیفی -عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان-
پتانسیل پدیده های طبیعی را در جذب توریست بسیار بالا می داند و معتقد است:«گنبدهای
نمکی از جمله پدیده های استثنائی و کم نظیر زمین شناسی و ژئومرفولوژی هستند که دارای
چشم اندازها و مناظر زیبای طبیعی می باشد.گنبدهای نمکی یکی از جاذبه های ژئوتوریسمی
لارستان است و با توجه به اقلیم مناسب تر لارستان نسبت به نواحی پیرامون که در صورت
معرفی دقیق آنها به جوامع برون و درون مرزی می توان به مرکزی پرارزش جهت توسعه منطقه
تبدیل شود.»
عفیفی
با ابراز تأسف از عدم سرمایه گذاری مناسب در فعالیت های توریستی، جلب گردشگران و ارائه
خدمات مورد نیاز به آنها که یکی از مهمترین
منابع درآمدی برخی کشورها محسوب می شود، گفت:«متأسفانه در کشور ما هنوز این صنعت جایگاه
لازم را نیافته است.»
این مدرس دانشگاه ضرورت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی را یافتن منابع
دیگر درآمدی و لازمه استقلال اقتصادی کشور می داند و می افزاید:«توسعه صنعت گردشگری
یکی از راهکارهایی است که می تواند با ارزآوری خارجی به اقتصاد ملی کمک کند.»
او همچنان با توجه به چشم اندازهای جالب و بسیار زیبایی که در بسیاری
از گنبدهای نمکی وجود دارد، گردشگری ژئومرفولوژی را «مستعد سرمایه گذاری» می داند.
بد نیست بدانیم که در حال حاضر بیش از 14 هزار فرآورده از نمک استحصال می شود که «ساخت
مصارف زینتی» از بلورهای نمکی، مانند: پایه گلدان و پایه شمع از آن جمله اند.
نظر عضو فراکسیون گردشگری
مهرداد لاهوتی -عضو فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی- اردیبهشت 94
در حاشیه جشنواره بهار نارنج در لنگرود با اشاره به اهمیت صنعت گردشگری با بیان اینکه
صنعت گردشگری پس از صنایع نفت و خودروسازی در جایگاه سوم قرار دارد، گفت:«در افق ۱۴۰۴ باید ایران ۲۰ میلیون نفر گردشگر
خارجی داشته و بیش از ۲۵ میلیارد
دلار درآمد کسب کند به همین دلیل باید زیرساخت‌های صنعت گردشگری تکمیل شود.» لاهوتی درباره نشست خود با رئیس سازمان میراث
فرهنگی کشور افزود:« در این نشست اقدام‌هایی مانند حذف روادید گردشگری مورد بررسی قرار
گرفت و حذف روادید گردشگری با ۷۰ کشور
در دست اقدام است که به این وسیله شرایط ورود
و خروج گردشگران به ایران سهل‌تر می‌شود.»
نماینده مردم لنگرود همچنین «ساخت
هتل توسط بخش‌خصوصی» و آماده‌سازی زیرساخت‌های گردشگری را از دیگر مباحث مطرح شده با
رئیس سازمان میراث فرهنگی عنوان کرد که نویدی است برای سرمایه گذارانی که به دنبال
«راه های تازه برای سرمایه گذاری» هستند.
پایان سخن
نام های زیادی برای «سرمایه گذاری در صنعت گردشگری نمک» مطرح است.
کویر مصر، مرنجاب، گرمه، هرمز، قشم، سمنان، لارستان و....اما همه می دانیم درد
چیست و درمان کدام است و همان طور که پیش تر نیز آمد؛ عضو فراکسیون گردشگری مجلس
نیز خبر از برداشتن روادید گردشگری می دهد؛ اما با این همه سرمایه گذاری و ساخت و
ساز در مناطق یادشده نیاز به همتی قوی دارد که به نظر می رسد بدون پشتیبانی دولت
میسر نیست، با این حال در جست و جو برای چگونگی سرمایه گذاری شخصی و حمایت دولت در
یک سایت وابسته به سازمان میراث فرهنگی در خصوص «کمک دولت به سرمایه گذاران» با
این اطلاعیه مواجه می شویم:«متقاضیان دارای موافقت اصولی از اداره میراث فرهنگی، صنایع
دستی و گردشگری به شرط داشتن حداقل 30 درصد پیشرفت فیزیکی در اجرای عملیات پروژه، جهت
اخذ تسهیلات می توانند به این اداره مراجعه نمایند.»
