۱۳۸۹ مهر ۲۲, پنجشنبه

کلاس خبرنگاری/مفهوم جریان شناسی خبری

با گسترش علم ارتباطات واژه های جدیدی به دایره ی اذهان عمومی و نوشته ها اضافه گردیده است. بعضی از این واژه ها در فرهنگ ها و حتی واژه نامه های تخصصی نیز وجود ندارند، به طور مثال چنانچه بخواهید درخصوص واژه هایی نظیر:

جریان سازی خبری و جریان شناسی خبری

و از این دست مفاهیم در منابع تحقیق کنید تنها به مضمون این کلمات در خصوص سوژه های مشخص دست پیدا می کنید و کمتر می توانید در خصوص مفاهیم آنها نشانی بیابید.در این تحقیق کوشیدیم تا با کلماتی ساده و قابل فهم مفهوم کلمه ی ترکیبی جریان شناسی خبری را تجزیه و تحلیل کرده و نتیجه بگیریم.



جریان شناسی خبری

در صفحه ی 1226 فرهنگ معین در خصوص واژه ی جریان آمده است:

جریان عبارت است از وقوع یافتن امری.

و درصفحه ی 1397 همین لغت نامه در خصوص خبر چنین نوشته شده:

خبر عبارت از مطلبی است که برای آگاهی مردم گویند و نویسند.

از این تعاریف در می یابیم جریان شناسی واژه ای ترکیبی؛ مرکب از جریان+شناخت+خبر است.


برای شناخت و آگاهی در خصوص آرا و عقاید منتشره نیاز به پیشینه ی یک خبر داریم، به طور مثال چنانچه بخواهیم درخصوص موضوعی ورزشی بنویسیم، ابتداباید با پیش زمینه های آن آشنا شده و درخصوص کم و کیف پیدایش و فعالیت آن از آغاز تا کنون اطلاعاتی کسب کنیم.

حال می پردازیم به نمونه ای مشخص از جریان شناسی خبری:

بسیار درمجامع و رسانه ها دیده و یا شنیده ایم که عده ای از انجمنی موسوم به حجتیه سخن می رانند و در رد و قبول آن سخنرانی و قلم فرسایی می کنند، آیا تا کنون اندیشیده اید این انجمن چه وقت؟ چگونه؟ با چه هدفی؟درکجا؟به دست چه کسانی تاسیس شده است؟

پاسخ دادن به این سئوالات که در واقع عناصر خبر نیز هستند ما را به سمت عناصر خبری سوق می دهد.شاید پرسش شود اصولا برای چه باید پیشینه ی این انجمن را بدانیم؟و چه کمکی به ما می کند؟

در پاسخ باید بگوییم :

برای ذهن پرسشگر یک خبرنگار که در خصوص خبری حول محور حجتیه در حال نوشتن است و پیش از این تنها نام این انجمن را شنیده، می باید بسیار جالب و هیجان انگیز باشد تا با فعالیتهای این سازمان آشنا گردد.

به عنوان مثال خبرنگار باید بداند که این انجمن در دهه ی دوم و سوم قرن حاضر(هجری شمسی) توسط فردی که به شیخ حلبی معروف و مشهور شد تاسیس شد و ایدئولوژی آنها بر پایه ی مبارزه با بهایی گری مبتنی بود و درشهرهای مختلف نیز برای خود جایگاهی دست و پا کرده و در پاره ای از اوقات پیش از انقلاب توسط مراجع نیز مجاز به استفاده از سهم امام نیز بودند و از سوی مقابل چون قایل به جدایی دین از سیاست بودند از رژیم گذشته نیز کمک های مالی دریافت می نمودند.

از بحث درخصوص ماهیت حجتیه می گذریم و به بحث جریان شناسی خبری می پردازیم:

امروزه چنانچه خبرنگاری بخواهد در خصوص رد یا تایید این انجمن یا هر جریان سیاسی، مذهبی، ورزشی و.....مطلبی بنویسد، در ابتدا باید کاملا در "جریان امر" قرار بگیرد، در صفحه ی 6737 فرهنگ معظم دهخدا امده است:

جریان امر عبارت است از:روش های آن،گردش کاری در اداره ای.

پس نتیجه می گیریم؛ خبرنگار ابتدا بایددر جریان گردش کاری که قرار است در آن خصوص بنویسد قرار گرفته و ان را به خوبی بشناسد تا بتواند در خصوص محاسن و معایب آن قلمفرسایی کند.

نکته ی آخر:

متاسفانه با تمام پیشرفت تکنولوژی و علم در خصوص بعضی واژه ها کوتاهی و کم کاری شده و در جاهایی نیز که از کلماتی نظیر "جریان شناسی خبری " نام برده شده، تنها به مضامین پرداخته شده است و کمتر نشانی از مفاهیم این گونه واژه ها می یابید، بر بزرگان علم ارتباطات است با تدوین واژه نامه های قابل دسترسیT جویندگان این مفاهیم را یاری نمایند.



به نظر نگارنده در یک تعریف کوتاه جریان شناسی خبری یعنی:

شناخت کافی از یک پدیده برای انعکاس هرچه بهتر خبرها واتفاقات مربوط به همان موضوع.

پی نوشت:
این نوشته به منزله ی تعریف جامع از جریان شناسی خبری نیست.

هیچ نظری موجود نیست: