دوباره ماهواره

در هفته های اخیر پس از ماهها بررسی های کارشناسی و غیر کارشناسی بالاخره اعلام شد که نیروی انتظامی با استفاده کنندگان تجهیزات ماهواره ای برخورد خواهد کرد؛ اما این برخوردها به نظر می رسد بیشتر به تادیب های شتاب زده شبیه است تا عملی که در پس ان تفکر و برنامه ریزی اعمال شده باشد.

به گفته ی متخصصان علم حقوق ورود نیروی انتظامی به حریم شخصی افراد غیر قانونی بوده و خود جرم محسوب می شود، حال با توجه به اینکه تا کنون قانونی دال بر اینگونه برخوردها وضع نشده، لازم است تا دیر نشده فکری به حال این موضوع کرد.

در اواخر دهه ی 50 و اوایل دهه ی 60 خورشیدی، زمانی که به تازگی در این کشور انقلاب شده بود داشتن "ویدیو" عملی مذموم و ناپسند محسوب می گردید؛ اما علی رغم همه ی سختگیریهای اعمال شده سینه چاکان فیلمهای غیرمجاز(که گاهی هنری نیز بودند) به صورت قاچاقی از این دستگاه استفاده می کردند و آرام آرام با کوچک تر شدن دستگاههای پخش این امکان به همگان داده شد تا از ویدیو استفاده کنند.

با مدرن تر شدن دستگاههای صوت و تصویر، دیگر دستگاههای پخش ویدیو به کلی از یاد رفت و با جایگزین شدن "ویدیو سی دی ها" داستان به گونه ای دیگر ادامه پیدا کرد. ورود امواج ماهواره ای از دورترین نقاط دنیا به آسمان کشورها این امکان را برای فرستنده ها و مخاطبین فراهم آورد تا به ارتباطی نزدیک دست یابند، هرچند در این میان اصولا فرستنده ها سعی در اقناع مخاطبین داشته باشند و خواسته ها، عقیده ها، داشته ها و موارد مطلوب خود را به مخاطبین دیکته می کنند که این از بدیهی ترین هدفهای هر رسانه ای است و بر رسانه های کشورهای هدف است که ذایقه ی مخاطبین بومی را بومی کرده و از هرز رفتن آنها جلوگیری نماید.

اما در کشور جمهوری اسلامی ایران که رسانه ها ی تصویری به طور کلی دولتی است(بهتر است بگوییم شخصی نیست) بر گردانندگان و مدیران صداوسیماست که با ساختن برنامه های آموزشی، تفریحی، تاریخی، فرهنگی، اخبار و هر انچه مخاطب تشنه ی دست یابی به آنهاست از رویکرد بینندگان تلویزیونی به شبکه های غیر ایرانی جلوگیری کند.

نگارنده حدود دو دهه پیش را به یاد می اورد که در یکی از نمازهای جمعه که آیت الله هاشمی رفسنجانی اقامه می کرد درخطبه ای به موضوع ماهواره پرداختند و گفتند:

چنانچه بخواهیم به طور فیزیکی با مقوله ی ماهواره مقابله کنیم تنها راهش این است که سقفی به اندازه ی کل ایران روی کشور بزنیم تا از هجوم امواج جلوگیری کنیم.(1)

همچنین در ادامه تنها راهکار مقابله با ماهواره را تجهیز تلویزیون ایران به برنامه هایی مناسب که ببینده ی ایرانی را مجاب به دیدن انها کند دانست، از آن پس بود که برنامه های تلویزیونی ایران به سمتی رفت که مخاطبان عموما راضی بودند؛ اما با مجهزتر شدن فرستنده های ماهواره ای از یک دهه پیش و با فراوان شدن تجهیزات گیرنده در بازار غیر رسمی ایران گرایش مخاطب به خرید انتن های ماهواره ای بیشتر شد و در مقابل، تلویزیون داخلی تنها به کمیت(اضافه کردن شبکه ها) پرداخت و هم اکنون علی رغم تعداد قابل توجه کانال ها، غالب مردم به استفاده از شبکه ها ی ماهواره ای که عموما نیز کاری جز به بیراهه کشاندن مخاطب ایرانی ندارد علاقه ی بیشتری نشان می دهند.

حال پس از این همه سال که از ورود و همه گیر شدن این تجهیزات می گذرد با بد سلیقگی می خواهیم تجربه های آزموده شده ی پیشین را دوباره بیازماییم وراهی را که سالها پیش برای مقابله با ویدیو رفته ایم این بار در مورد انتن های ماهواره ای به کار ببندیم.

در مخرب بودن بیشتر شبکه های تلویزیونی شکی نیست، حتی شکی نیست که بیشتر شبکه های پارسی زبان با هدف القای اهداف سرمایه گذاران خود برنامه می سازند ؛ اما راه مقابله با ماهواره حذف فیزیکی ان نیست ، همانطور که می دانیم هر روزه خبرهای جدیدی از بروز و ظهور نسل جدیدی از انواع تکنولوژی که اینجا منظور آنتن های ماهواره است به گوش می رسد . احتمالا در آینده ای نه چندان دور تجهیزات دریافت برنامه های ماهواره ای انچنان کوچک خواهد بود که دیگر نیازی به نصب بر روی پشت بام یا دیوار ساختمان نبوده و پشت پنجره ها برای استقرار این تجهیزات کافی باشد، آیا اندیشیده ایم آنگاه با این مقوله چگونه برخورد خواهیم کرد.

به نظر دست اندرکاران این موضوع باید با کارشناسی بیشتر، راهکارها و تمهیدات دیگری را اندیشیده و بیازمایند که یکی از آنها می تواند کیفیت بخشی به برنامه های مختلف صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باشد تا مخاطب به جای پناه اوردن به شبکه هایی که گاه علنا اذعان به دشمنی با ایران می نمایند از برنامه های رسانه ی ملی دیدن کرده و تمایلی به دیدن دیگر رسانه ها نداشته باشند.

پی نوشت:

1- نقل به مضمون

لینک این نوشته در سایت حقوقی پارکه/کلیک کنید